Leczenie blizn nieprawidłowych
3
259 
Pomimo, że w ostatnich latach metody leczenia blizn zostały ulepszone, to nadal jest to wyzwanie dla lekarzy dermatologów czy kosmetologów.
Blizna to problem nie tylko estetyczny stanowiący poważny dyskomfort natury psychicznej – jeśli powstaje w miejscach widocznych. To uszkodzona tkanka, którą organizm próbuje „załatać” nową tkanką. Jeśli nowa tkanka wytworzy się w nieprawidłowy sposób, utworzą się tzw. blizny przerosłe oraz bliznowce. W tym przypadku zawsze należy skonsultować się z lekarzem.
Blizny powstają na skórze wskutek gojenia się ran. Każdy uraz lub stan zapalny, który sięga swoim zasięgiem do skóry właściwej, pozostawia po sobie bliznę. W większości przypadków są to mało widoczne blizny nie wymagające leczenia, bywają jednak również nieprawidłowe. Właściwe postępowanie z nowo powstałymi bliznami, zmniejsza ryzyko ich przekształcenia się w blizny nieprawidłowe.
Blizny klasyfikowane jako nieprawidłowe to nadmiernie uniesione blizny, blizny przerosłe i bliznowce, które zazwyczaj wiążą się z dyskomfortem psychicznym, jak i problemami fizycznymi.
Blizny nieprawidłowe często powodują ból i swędzenie. Gdy już się pojawią, odpowiednie leczenie może złagodzić objawy. Pozwala także wygładzić i zmiękczyć blizny oraz rozjaśnić przebarwienia.
W miejscu powstania blizny, skóra jest mniej rozciągliwa i mniej odporna na obciążenia mechaniczne. Blizny, które rozwijają się w okolicy stawów mogą znacznie ograniczać ich ruchomość i powodować niesprawność fizyczną. Blizny są pozbawione włosów, pigmentacji, gruczołów potowych i łojowych, są twarde w dotyku ze względu na zmniejszoną ilość włókien elastyny.
Sposób leczenia blizny uzależniony jest od jej rodzaju oraz miejsca występowania. Lekarz oceniając zmianę proponuje różne możliwości i dobiera odpowiedni schemat terapii o najwłaściwszym dla pacjenta rozwiązaniu.
Wyróżnia się wiele rodzajów blizn:
– Blizny zanikowe – występują zwykle po trądziku, ospie. To małe, okrągłe wgłębienia. Mogą być poważnym problemem estetycznym. Obecnie najlepszą metodą redukującą blizny zanikowe w stosunkowo krótkim czasie, jest laser frakcyjny.
Odmianą blizn zanikowych są rozstępy, czyli linijnie powstałe blizny na skutek zaniku skóry. Naskórek oraz skóra właściwa w obrębie takiej blizny są ścieńczałe a włókna sprężyste ulegają zanikowi. Nie ma metody, która pozwoliłaby całkowicie zlikwidować rozstępy. Jednak należy pamiętać, że im wcześniej rozpoczniemy walkę z rozstępami tym większe szanse na dobry rezultat. Metody leczenia rozstępów:
– Peelingi chemiczne – np.: kwas glikolowy, TCA, Yellow Peel i inne, mezoterapia.
– Mikrodermabrazja
– Dermabrazja
– Laseroterapia
– Techniki łączone
– Blizny przerosłe i bliznowce (keloidy) – to blizny wystające ponad powierzchnię skóry oraz rozrastające się wszerz, zarastając zdrową tkankę. Występują w formie guzów tworzących się w miejscach oparzenia, działania substancji żrących, zranienia, szczepienia, użądlenia przez owady, po zabiegach chirurgicznych, jak również po trądziku i przekłuwaniu uszu. Najczęściej występują na plecach i ramionach. Blizny te są zwykle pogrubione, czerwone, ciemniejsze niż otaczająca skóra, często towarzyszy im ból i świąd. Skłonność do keloidów jest najprawdopodobniej uwarunkowana genetycznie. Częściej występują u osób z ciemniejszą karnacją.
Blizny przerosłe rozwijają się w krótkim czasie po urazie. Zwykle ulegają spłaszczeniu samoistnie wraz z upływem czasu. Ograniczają się do miejsca pierwotnego nie wychodząc poza uraz tkanki. Ich wielkość zależy od urazu. Ich rozwój ma zależność od ruchu i napięcia skóry. Najczęściej pojawiają się w okolicy stawów zmniejszając sprawność ruchową. Wygląd blizn można poprawić poprzez zabieg chirurgiczny.
Bliznowce rozwijają się najczęściej do kilku miesięcy po urazie. Są uniesione ponad powierzchnię skóry i mogą rozrastać się poza granice rany. Nawet mały uraz może spowodować dużego bliznowca. Zazwyczaj pojawiają się na barkach, małżowinie usznej, klatce piersiowej i na plecach. Mogą odnawiać się po zabiegu chirurgicznym.
Blizny nieprawidłowe najczęściej spotyka się u osób z:
– spadkiem odporności
– nieprawidłowym odżywianiem
– cukrzycą
– u palaczy
– u pacjentów narażonych na stres
– chorobą naczyń obwodowych
Czynniki ryzyka:
– Wydłużone gojenie się ran
– Proces zapalny
– Napięcie okolicy rany
– Ciemna pigmentacja skóry
– Uwarunkowania genetyczne
LECZENIE BLIZN NIEPRAWIDŁOWYCH
– Wycięcie chirurgiczne bliznowca – metodę tą cechuje wysoki odsetek nawrotów, jest skuteczniejsza z jednoczesnym podaniem zastrzyków sterydowych lub radioterapią.
– Zastrzyki z kortykosterydów podawane do blizny to pierwszy etap w leczeniu bliznowców. Najskuteczniejszy w leczeniu wczesnych blizn.
– Radioterapia – metoda zarezerwowana dla dorosłych pacjentów opornych na inny rodzaj leczenia.
– Terapia laserowa – światło emitowane przez laser ulega absorpcji przez tkankę i powoduje jej ogrzewanie i niszczenie.
– Krioterapia – metoda powodująca niszczenie komórek, co w efekcie prowadzi do obumarcia tkanki i powstania martwicy. Stosuje się ją w leczeniu bardzo małych blizn. Efektem ubocznym jest trwała hipopigmentacja.
– Miejscowe podawanie retinoidów
– Masaże – dobre efekty daje systematyczne masowanie blizny kilkakrotnie w ciągu dnia.
– Leczenie blizn przerosłych i bliznowców przy pomocy ucisku (odzież uciskowa) – metoda często stosowana w przypadku oparzeń, by wywołać ścieńczenie i wzrost elastyczności blizny. Odzież powinna być noszona około 18-24 godzin na dobę przez 4-6 miesięcy.
– Leczenie blizn przerosłych i bliznowców przy pomocy żelu silikonowego i opatrunków na bazie żelu silikonowego.
– Leczenie blizn przerosłych: ostrzykiwanie kortykosteroidami, cytostatykami, laser ablacyjny, krioterapia, resurfacing, peelingi chemiczne.
